Jedna broda i trzy korony

wojtekpiotrkopacz
22 gru 2020
3 minut(y) czytania

Święty Mikołaj – Satna Claus – St. Nick

Postać według legend urodzona około 280 r. w Patara, dzisiejsza Turcja [1]. Znana ze swojej hojności i oddania biednym w wielu historiach i podaniach. Jedną z bardziej znanych jest historia o trzech siostrach. Według niej Mikołaj miał im pomóc darowując każdej z nich (tutaj dwie wersje) po beczce złota lub złote monety przez okno [2]. Również sam powód, dla którego to zrobił nie do końca jest jednoznaczny. Jedne podania mówią o uchronieniu dziewcząt od prostytucji, gdyż nie miały mężów, a ich ojciec zmarł. Nie mając się z czego utrzymać oraz nie posiadając męża jako oparcia o opiekuna musiałyby zarabiać prostytucją. Druga wersja głosi, że wybawił on pracujące w ten sposób siostry; będące już cudzołożnicami; więc nie uchronił a wybawił je.

Jego sława rozpowszechniła się na całą Europę, jako patrona panien na wydaniu, protektora dzieci i marynarzy. Nawet po reformie protestanckiej wciąż był poważany i szanowany, zwłaszcza w Holandii [1, 2]. W XVIII w. został on rozpowszechniony w stanach zjednoczonych jako Santa Claus, tłumaczenie skróconej formy Sinter Klaas od duńskiego Sint Nikolaas [2]. Nie wyglądał on jednak tak, jak wygląda obecnie. Był on raczej przeciętnej budowy starcem o długiej brodzie ubranym w zielone szaty [3]; obecnie jest to przysadzisty mężczyzna w czapce ubrany na czerwono w czerwonej czapce. Taki nowy wizerunek zaproponowała firma Coca Cola; i taki już się przyjął [4].

Od biskupa do otyłego starca droga nie prosta

Fakt. Przejście wizerunku dość smukłego biskupa do starca przy kości lub starca w kapturze jest dosyć zawiłe i nie do końca logiczne.

Czemu?

Wpływ na to miała jak najbardziej kultura skandynawska oraz słowiańska. Według historyków postać Świętego Mikołaja po dotarciu do północnej europy byłą utożsamiana z istniejącym tam bohaterem…bogiem Odynem; równolegle u Słowian był to Weles [5].

Odyn, jako ojciec bogów i Wszechwiedzący udawał się w trakcie początków zimy na tzw. Mōdraniht – Wild Hunt – Dziki Gon. Było to rytualne polowanie, bardzo ważne w wierzeniach skandynawskich [6].

Weles, jako pan bydła, magii i zimy miał przynosić dary na zimę, by nie zabrakło żywności w zimnych miesiącach oraz by ochraniać bydło i domowe ognisko [7]. Od niego wykształciły się osobne postaci, takie jak Dziadek Mróz, Gwiazdor czy Spas [7].

A co z Trzema Królami?

Nie koniecznie było ich trzech. Zapisy kościoła wschodniochrześcijańskiego bazują na dwunastu mędrcach, nie wymieniając ich z imion [8].

W przekładach biblii nazywani są Mędrcami, nie królami.

W przekładzie starogreckim kryją się pod nazwą μάγος czyli magowie [9]. Co to jednak znaczy? Słowo pochodzi ze staroperskiego i oznacza kapłana, osobę mądrą, przepowiadając przyszłość, zdobywającą wiedzę. Byli także astronomami, a ich główna religia Zoroastrianizm zakładał przyjście na świat proroka w czasie wielkiego wydarzenia astronomicznego.

Co do tego jest wiele teorii o jakie wydarzenie dokładnie chodzi [9]. Mógł być to przelot komety, wybuch supernowej lub zjawisko takie, jak w tym roku, bardzo jasna koniungcja Saturna i Jowisza.

Tylko trzech wymienianych jest z imienia: Kacper, Melchior i Baltazar; zapisywani również, jako: Gaspar, Jaspas, Gudapharasa czy Bithisarea (gdzie najprawdopodobniej nastąpiła tranzycja – Gizbar>Gasbar>Gaspar>Caspar>Kaspar) [9]. Badacze nie są zgodni, gdyż zapisy nie są jednoznaczne a każdy z kronikarzy podaje inną wersję.

Ich trzy dary również poddawane są rozprawom. Zawierza się jednak w złoto, olibanum (kadzidło z żywicy olibanum) oraz mirrę (żywicę z krzewów balsamowca używaną jako lekarstwo, kadzidło i substancję do balsamowania zwłok). Samo słowo mirra pochodzi od aramejskiego ܡܪܝܪܐ‎, arabskiego ‏مر‎ oraz hebrajskiego ‏מוֹר‎, oznaczającego gorycz [10].

Więc czy wierzycie w świętego Mikołaja, Dziadka Mroza lub prezenty prezenty przynoszą Wam Trzej Mędrcy to nie one są najważniejsze!

Santa Claus [dostęp 21 grudnia 2020 8:20] Dostępne w internecie https://www.history.com/topics/christmas/santa-claus
Handwerk B. From St. Nicholas to Santa Claus: the surprising origins of Kris Kringle [dostęp 21 grudnia 2020 8:49] Dostępne w internecie: https://www.nationalgeographic.com/news/2018/12/131219-santa-claus-origin-history-christmas-facts-st-nicholas/
Bowler, Gerry, (2007). Santa Claus: A Biography, Toronto: McClelland & Stewart Limited.
Santa Claus – Wikipedia free encyclopedia [dostęp 21 grudnia 2020 9:06] Dostępne w internecie: https://en.wikipedia.org/wiki/Santa_Claus
Orchard, Andy (1997). Dictionary of Norse Myth and Legend. Cassell.
Mōdraniht – Wikipedia free encyclopedia [dostęp 21 grudnia 2020 9:12] Dostępne w internecie: https://en.wikipedia.org/wiki/Mōdraniht
Szczodre Gody święto zimowego stanfesłońca [dostęp 17 grudnia 2020 9:20] Dostępny w internecie: https://www.google.pl/amp/s/
Metzger, Bruce, New Testament Studies: Philological, Versional, and Patristic, Volume 10, 1980 [dostęp 21 grudnia 2020 9:32] Dostępne w internecie: https://books.google.pl/books?id=NrEeAAAAIAAJ&pg=PA25&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false
Hegedus, Tim (2003). "The Magi and the Star in the Gospel of Matthew and Early Christian Tradition". Laval Théologique et Philosophique. 59 (1): 81–95. [dostęp 21 grudnia 2020 9:47] Dostępne w internecie: https://www.erudit.org/fr/revues/ltp/2003-v59-n1-ltp477/000790ar/
Mirra – Wikipedia free encyclopedia [dostęp 21 grudnia 2020 10:21] https://pl.wikipedia.org/wiki/Mirra