Mleko, kawa czy a little tu Lejt?

wojtekpiotrkopacz
26 mar 2021
3 minut(y) czytania

Zaktualizowano: 27 mar 2021

Jak zapędziliśmy się w kozi róg i naważyliśmy kiepskiego bigosu.

Preludium

Obecny system kawowy można podzielić na dwa bieguny:

– wszystko... (nie nazywajmy tego alternatywami; to uwłaczające)...

...i ...

– metoda espresso

M E T O D A E S P R E S S O ! ! !

...nazwa małej kawy, to skrótowiec myślowy i to angielski, dla odróżnienia od kawy przelewowej.

eSSSSSSpresso!!!!

To właśnie Włosi i metoda espresso zdominowały popkulturę Pierwszą Falą Kawową.

Dlaczego?

Metoda espresso (wł. espressivo – wyrazisty; i nad tym rozwlekę się innym razem) pozwala na bardzo szybką ekstrakcję wyjątkowo intensywnej kawy, której profil smakowy ma być słodki oraz intensywny, zachowując balans wszystkich smaków. Taka wódka świata kawowego. Duszkiem i jedziemy. Dlatego espresso nie pijemy godzinami, nie sączymy go jak wina.

Ogólnie mówiąc, metoda espresso zrodziła się w 1905 r. dzięki Desiderio Pavoni w Mediolanie i później Vittorio Arduino, jako odpowiedź na potrzeby wiecznie zabieganych Włochów. Wielokrotne próby parzenia kawy nie tylko wodą, ale i parą, stworzyły pierwszy ekspres ciśnieniowy. Od tego momentu możemy mówić o espresso. Kawie, która ma być szybka, słodka, wyrazista i na tyle mała, by dało się ją wypić prawie na raz.

Kawa parzona metodą espresso przyjęła po części nazwę samej metody, stając się częścią fundamentu oraz umowną jednostką baristyczną. Nie wyparła ona jednak tradycyjnych metod parzenia w domowym zaciszu. Nadal stosowano kawiarkę neapolitańską, syfon czy filtry metalowe. Jednak to espresso zdominowało popkulturę swoją ekspresją i szybkością. Tylko 25 sekund!

Same lejty są jednak trochę starsze…

Caffè e latte lub w wersji zbitej caffellatte (z wyraźnym PODWÓJNYM „t” i „l” oraz akcentem na pierwszą sylabę, sic!) to nic innego, jak KAŻDA kawa z mlekiem. Pierwsze wzmianki o podawaniu kawy z mlekiem pochodzą z XVII w. i pojawiają się w podobnym czasie w języku włoskim, francuskim, hiszpańskim, niemieckim i po czasie również w polskim. W każdym z nich swoista nazwa określa podobny, lecz INNY STYL parzenia oraz podawania. Niestety w latach osiemdziesiątych poprzedniego wieku nazwa ta nabrała nowego, „sztucznego” znaczenia. W Seattle w Stanach Zjednoczonych powstała pierwsza kawiarnia „sieciówkowa”, dostosowująca włoską kawę do amerykańskich standardów; duże, większe, ogromne, a najlepiej słodkie i mrożone – Starbucks®

Nie, nie będę tutaj równał z brukiem Starba, bo jest fuj.

To właśnie ta pierwsza amerykańska kawiarnia w Seattle pokazała amerykanom, że nie trzeba pić przeparzonej kawy grzejącej się na płycie ekspresu przelewowego ani kawy rozpuszczalnej. Począwszy jako sklep z ziarnami i próbkami kawy przelewowej, zaczął on być nowym ogniskiem kawowej rewolucji jakości (tak, Starbucks ma bardzo dobre jakościowo ziarna ZIELONE…). Ale to w 1983 r. Howard Schultz podczas wyjazdu służbowego do Mediolanu odkrył tam włoski rytuał espresso i porannej kawy z mlekiem. Na pytanie, co to jest, co piją właśnie na śniadanie, otrzymał odpowiedź:

caffè e latte; kawę z mlekiem!

I klamka zapadła.

Niepowstrzymany amerykański pociąg ruszył ku kawie ze spienionym mlekiem. Nie dały tłumaczenia, że jest ich dziesiątki różnych w każdym kraju Europy. Pierwsze słowo do dziennika! Tak samo, jak z mandarynkami i kangurami…poszło… i nie zatrzymasz tego, i nie odkręcisz.

Tak świat zalało tsunami Drugiej Fali Kawowej (pleonazm)

Obecnie żyjemy w czasach Trzeciej Fali (jak koffffit he... he...😅 ) nabierającej wciąż na sile. Nie wiemy, kiedy nadejdzie nowa, jaka będzie oraz czy jesteśmy już u szczytu obecnej czy dopiero wspinamy się na jej grzbiecie.

Warto jest jednak zapamiętać:

Lejt, jako sam odrębny, NIE ISTNIEJE!!!!!

KAŻDA kawa z mlekiem to lejt. Wymyślmy lepszy system. Nazwy tylko wprowadzają zamieszanie, bo każda kawiarnia na świecie nie trzyma się reguł i kawa o objętości 500 ml z małą ilością kawy np. espresso ma taką samą nazwę, jak intensywnie kawowa dwusetka tuż za rogiem...

kto kupuje takiego kota w worku?!

Zróbmy rewolucję!!! Uwolnijmy kawę z okowów Lejta!

Słowniki:
1. https://lemmiedilemmi.it/post/2637872959/caffellatte-grafia-più-corretta-di-caffelatte
2. https://www.treccani.it/vocabolario/caffellatte/
What Is a Flat White & How Is It Different From a Latte? – Perfect Daily Grind [dostęp 24 marca 2021 10:01]. Dostępne w internecie: https://www.starbucks.com/about-us/company-information
Our Heritage – Starbucks® [dostęp 25 marca 2021 20:11]. Dostępne w internecie: https://www.starbucks.com/about-us/company-information
History of Coffee Brewing – History Cooperative [dostęp 25 marca 2021 22:42]. Dostępne w internecie: https://historycooperative.org/history-of-coffee-brewing/
Espresso – L.Jagan Mohan Rao, K. Ramalakshmi, in Recent Trends in Soft Beverages[dostęp 21 marca 2021 09:28]. Dostępne w internecie: https://www.sciencedirect.com/topics/food-science/espresso